01.04.2021 الله دی مهربان
[01.Apr.2021 - 11:15]علامه اقبال، پشتو شاعر خوشحال خان بابا سے متاثر لگتا ہے اور اس نے شاعری میں خوشحال خان بابا سے جو نقل کیا ہے اس میں کچھ نیچے درج ہیں۔
دخوشحال بابا شعرونه چه علامہ اقبال نقل کړي دي، یوه مقايسه یې دلته کتلی شئ.
ځه هغه شهباز شه چۍ ئ ځای په سردرو وۍ
نه لکه داکلۍ کارغه ګرځه غم دا نس که خوشال بابا
نہیں ہے تیرا نشیمن قیصری سلطانی کی گنبد پر
تو شاہین ہے بسیرا کر پہاڑوں کی چٹانوں میں علامہ اقبال
د کارغه لاېق خو باز دی يا شاهين دی
په دا څه چی دا کلاغ په سر کلاه شی خوشال بابا
برہنہ سر نو عزم بلند پیدا کر
یہاں فقط سر شاہین کے واسطے ہے کلاہ علامہ اقبال
و اغېارته لکه کانړئ موم و ېار ته
په سختی او په نرمئ کې غهعه زه ېم خوشال
ہو حلقہ یاران تو بریشم کی طرح نرم
روزم حق و باطل ہو تو فولاد ہے مومن اقبال
د شهباز او د عتقا برابر نه دۍ
مچ او ماشی که الوزۍ په وزرو خوشال
پرواز ہے دونوں کا اسی فضا میں
گرگس کا جہاں اور ہے شاہین کا جہاں اور اقبال
د مردۍ او نا مردی تر مېنځ ميل نه دۍ
تفاوت ئ يا په زړه دی يا په کام خوشال
الفاظ ومعانی میں تفاوت نہیں لیکن
ملا کی اذان اور مجاہد کی اذان اور اقبال
که کوشش که په اخلاص زه ئ ضامن يم
که کامران په خپل مراد نه شی سړئ خوشال
ملے گا منزل مقصود کا اسی کو سراغ
اندھیری شب میں ہو چیتے کی آنکھ جس کا سراغ اقبال
يا عاشق شه يا شهيد شه
چي ياديږی په بدلو په سندرو
په ښاغلو جهان ارت دی
په نامردو باندی تنګ خوشال
شہادت ہے مطلوب و مقصود مومن
نہ مال غنیمت نہ کشور کشائی
جرات ہے نمو کی تو فضا تنگ نہیں ہے
اے مرد خدا ملک خدا تنگ نہیں ہے اقبال
د سړئ چی فريشته دی هم شيطان دی
که سړئ د خپل عمل وته نګران شی
که جنت لره څوګ بيا ئ که دوزخ له
بله نه وينم په مينځ کی خپل اعمال دی خوشال بابا
عمل سے بنتی ہے جنت بھی جہنم بھی
یہ خاکی اپنی فطرت میں نہ نوری ہے نہ ناری ہے علامہ اقبال
راټولونه : زاهد مومند
خوشال خان خټک
کله چې دَ پښتون قام دروند مشر خوشال خان خټک په هند کښې دَ قېد و بند شپې ورځې تېرؤلې. نو خپل جذبات, احساسات اؤ تجربات به يې هم دَ نظم اؤ نثر په ژبه خوندي کؤل
هم دغسې يې په بيلو بيلو موضوعاتو خوندور اؤ ګټور مواد راتلونکو نسلونو ته اوسپارل
دَ خپلې خاؤرې سره دَ مينې اظهار يې هم په کلام کښې ځاي په ځاي څرګند ځلېږي
لاندې ليک يې دَ کور کلي سره دَ مينې اؤ اُميد په ښکلي ډول څرګندؤنه کؤي
............
کهُ ګذر په ''خېرآباد'' اوکړې نسيمه
يا دې ګشت ؤشي دَ ''سراې'' دَ سيند په سيمه
په بيا بيا زما سلام ورته عرضه کا
ورسره زما دَ لوري څو تسليمه
''آباسين'' وته ناره ؤکړه په زوره
وَ ''لنډي'' وته وينا وايه حليمه
ګوندې وي چې بيا مې ستاسو جام نصيب شي
په ګنګا جمنا به نهُ يم تر قديمه
کهُ دَ نهر اوبهُ څښې کولمې برېباسي
هم دَ هر کوهي اوبهُ نهُ وي بې بيمه
جې سړې اوبهُ دَ غرهُ نشته په هند کښې
ترې توبه کهُ واړه ډک دې له نعيمه
تل به هيڅوک نااُميد په جهان نهُ وي
په کريابو کرم کېږي له کريمه
دَ ويشتلو وَ صحت ته اُمید اوشي
دَ پرهار يې چې کمې اوشي دَ ريمه
عاقلان به هيڅ انکار ورباندې نهُ کا
هر افعال چې صادر کېږي دَ حکيمه
همېشه به په بند نهُ اوسې خوشاله
عاقبت به عاصي اوځي له جحيمه
....................
فَبِأَيِّ آلاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ
..............
الله دی مهربان
را زده يې دی قران
پيدا يې دی انسان
قوت يې دی ورکړی د خب - 
بېرته شاته